Sokrat'ın Demokrasi Anlayışı Nasıldı?

Memduh Bayraktaroğlu | Krokusuz | 2021-05-09

DEMOKRASİ NEDEN ÖLÜYOR?..

Sevgili Kesici 2018 basımı "How demokracies die" isimli kitabın da kapak fotoğrafını gönderdi.

Steven Levitsky ve Daniel Zilatt'ın yazdıkları kitapta anlatılanları halklarla paylaşmanın gerekliliğine inanıyorum...

*

Dünyayı ve insanlığı; dinleri koruduklarını zanneden...

Oysa farklı dinden insanları birbirlerine düşman edenler değil...

Demokrasiyi ve hukuk devletlerini, insan haklarını korumak isteyenler kurtaracak...

*

Kitapta anlatılan kısaca şu:

Halklar (Seçmenler), gazeteciler, yazarlar ve politikacılar arasında "karşılıklı hoşgörü" çöküyor...

Çoğunluğu sağlayarak iktidara gelenler...

Devleti ele geçirmiş olmanın gücünü (Yargı/Maliye/Ordu/Emniyet) Muhaliflerini yok etmek...

En azından...

Baskılamak için kullanıyorlar...

*

Medyalar, yazarlar...

Kendileri gibi düşünmeyen herkesi düşman görüyor...

Ya da düşmanlaştırıyorlar...

*

Canlarım...

Demokrasiyi kurtarmalıyız...

Çünkü...

Demokrasi ölürse...

İnsanlık da ölür...

SOKRAT'IN DEMOKRASİ ANLAYIŞI NASILDI?

Değerli dostum CHP İstanbul Milletvekili ve Devlet Planlama Teşkilâtı Eski Müsteşarı İlhan Kesici, Sokrat'ın öğrencileriyle demokrasi üzerine yaptığı o ünlü sohbetlerinden birini gönderdi...

*

Bu köşeyi takip edenler...

Sık sık demokrasinin zaaflarına dikkat çektiğimi hatırlayacaklar...

*

Canlarım...

Lütfen okur musunuz?..

*

Bir gün Sokrates yine talebeleriyle sohbet ederken bir talebesi Sokrates' e sorar:

"Eğer demokrasi çoğunluğun kararını kabul etmekse, adil olan da bu değil midir?

Mesela yüz kişinin oy kullandığı bir yerde, elli bir kişinin kararına mı uymak daha adil ve doğru olur, yoksa kırk dokuz kişinin kararına uymak mı?

Hem çok mümkündür ki, daha çok insanın daha az insandan yanılma ihtimali daha azdır. Şu halde sizin demokrasiye karşı çıkmanız doğru olmadığı gibi haklı da sayılmaz."

Bunun üzerine Sokrates her zaman olduğu gibi soru cevap yöntemini kullanarak o talebeye önce sorar:

"Bize söyler misin bilge olmak mı daha zordur yoksa cahil olmak mı daha zordur? "

Talebe:

"Elbette ve hiç şüphesiz bilge olmak daha zordur.

Bilge olmak için çok okumak araştırmak ve yorulmak gerekirken cahil olmak için bir şey yapmaya gerek yoktur."

Sokrates:

"Peki o halde bize yine söyler misin toplumlarda cahil insanların sayısı mı çok olur, yoksa bilge insanların sayısı mı çok olur? "

Talebe:

"Elbette ve hiç şüphesiz cahil insanların sayısı fazla olur."

Sokrates:

"Peki bize yine söyler misin, bir gemide yüz yolcu bulunsa, geminin nerde nasıl hangi yönde yelken açması gerektiğini kaptan mı daha iyi bilir, yoksa o yüz yolcu mu?"

Talebe:

"Eğer yolcular içinde denizcilik bilgisi olan yoksa pek tabi en iyi bilen kaptandır."

Sokrates:

"Peki o halde diyebilir miyiz ki herkes her konuda karar veremez. Herkes bildiği yerde konuşmalı.

Her iş ehline verilmeli...".

Talebe:

"Pek tabi olması gereken budur."

Sokrates:

"Peki o halde, bize yine söyler misin, kimin hangi konuda bilgili olup olmadığını bilmeden, sadece çoğunluk oldukları için kararlarını doğru bulmak adil ve doğru olabilir mi? Hem sen de kabul ettin ki, bir toplumda cahillerin sayısı bilgelerden hep daha çok olur...".

*

Canlarım...

Eğer gerçekten demokrasiyi kurtarmak istiyorsak:

Liyakatli...

Devlet aklını siyaset aklına tercih eden...

Devlet deneyimi olan...

En az bir dili (Ki öncelikle İngilizce) çok çok çok iyi konuşan ve anlayan...

Hukuk ahlâkı yüksek...

Adil...

Temiz vicdanlı bir yurttaşımızı tercih etmeliyiz...